Fosforik Asit Tesisi’miz yaş yöntem fosforik asit üretim prosesidir. Fosfat hazırlama ve fosforik asit üretimi olarak iki ana bölümden oluşur. Fosfat hazırlama bölümünde OUTOTEC firmasının konsantre fosfat üretim teknolojisi kullanılmaktadır. Fosforik asit bölümünde PRAYON-SNC LAVALİN firmalarının ortaklığı ile Prayon Mark 4 Dihidrat prosesi kullanılmaktadır. Zayıf fosforik asit üretiminde PRAYON teknolojisi ve Konsantre fosforik asit üretiminde ise SNC LAVALİN teknolojisi kullanılmaktadır. Mevcut en son teknolojiyi kullanarak üretim yapan tesisin emisyon değerleri bakanlık limitlerin çok altında gerçekleşmektedir.
HAMMADDELER
• Konsantre Fosfat üretiminde; Mardin-Mazıdağı Fosfat madenimizden tedarik edilen %19-20 P2O5 içeren tüvenen fosfat cevheri kullanılmaktadır.
• Zayıf Fosforik asit üretiminde; %98’lik sülfürik asit ve %24-26 P2O5 içeren konsantre fosfat çamuru kullanılmaktadır.
• Konsantre Fosforik Asit üretiminde ise %24-26 P2O5 içeren zayıf fosforik asit kullanılmaktadır.
Tüm bu ham maddelerin tamamı kendi iç kaynaklarımızdan karşılandığı için Türkiye’nin tek %100 yerli ve milli fosforik asidini üretmekteyiz.
KAPASİTE
Konsantre Fosfat: 2880 t/gün kapasite ile %24-26 P2O5 içeren konsantre fosfat üretimi yapılmakta ve Zayıf fosforik asit üretiminin ana hammaddesidir.
Zayıf Fosforik Asit: 700 t/gün %100 P2O5 kapasitesi ile %24-26’lik teknik derecede Zayıf Fosforik asit üretimi yapılmakta ve konsantre fosforik asit üretiminin ana hammaddesidir.
Konsantre Fosforik Asit: 700 t/gün %100 P2O5 kapasitesi ile %50-54’lük teknik derecede konsantre Fosforik asit üretilmekte ve fosfatlı gübre üretiminde ana hammaddesidir.
AKIŞ
Fosfat hazırlama ünitesi kırma, öğütme ve yoğunlaştırma olmak üzere 3 ana prosesten oluşur. Mardin-Mazıdağı fosfat madenimizden çıkartılan %19-20 P2O5 içeren tüvenen fosfat cevheri çeneli kırıcı ile istenen boyutlara kırılır. Tane boyutu küçülen fosfat cevheri OUTOTEC firmasının Otojen değirmen teknolojisi ile öğütüldükten sonra özel eleklerden geçirilerek %24-26 P2O5 içeren konsantre fosfat haline getirilir. Elde edilen ürün son olarak bir tikiner ünitesinde anyonik polimerler vasıtasıyla susuzlaştırma prosesi uygulanarak yoğunluğu arttırılır. Fosforik asit üretiminde kullanılmak üzere konsantre fosfat stok tankına transfer edilir.
Konsantre fosfat çamuru ve %98’lik Sülfürik asit kimyasal reaksiyonun başlayacağı reaksiyon tankına beslenir. Reaksiyon sonucu %24-26’lik zayıf fosforik asit ve fosfojips olarak tabir ettiğimiz kalsiyum sülfat dihidrat oluşur. Gerçekleşen ekzotermik reaksiyonun sıcaklığı, düşük seviye Flaş soğutma tekniği ile 78-80 ⁰C’de sabit tutulur ve kararlı bir kalsiyum Sülfat dihidrat oluşumu sağlanır.
Oluşan katı-sıvı faz filtrasyon ünitesinde PRAYON’un Devrilebilir Tava Filtre teknolojisi ile maksimum verimde ayrılır ve depolanmak üzere zayıf fosforik asit stok tanklarına transfer edilir. Fosfojips ise kamyonlarla membran kaplı özel stok alanlarında muhafaza edilir. Konsantrasyon ünitesinde, %24-26’lık Zayıf Fosforik asit ve 160⁰C 3,5 bar buhar ters yönlü olarak grafit eşanjörlerden geçirilerek 120 mbar vakum altında konsantre edilir. Üretilen konsantre fosforik asit fosfatlı gübre üretimi için gübre fabrikasına transfer edilir.
Zayıf Fosforik Asit Üretim Akım Şeması
Konsantre Fosforik Asit Üretim Akım Şeması
CEVHER HAZIRLAMA VE ZENGİNLEŞTİRME TESİSİ
Tesis teknolojisi birincil primer kırıcı olarak Fransız firmasına ait FNCB 400 M6 B3 motor ve kurumu olarak ENTES firması tarafında kuruldu. İkincil öğütme olarak OUTOTEC firmasına ait AG MİLL otojen değirmen kullanılmaktadır. Aynı şekilde OUTOTEC firmasına ait koyulaştırıcı ve çöktürme tankı kullanılmaktadır. Ürettiğimiz konsantre fosfatı çöktürmek metodu olarak OUTOTEC firmasına ait flouklant ünitesi kullanılmaktadır.
HAMMADDELER
Ham madde olarak ; %19 silis,%48 kalker ,%24 (P2O5) içeren Tüvenan fosfat cevheri kullanılmaktadır.
KAPASİTE
Cevher hazırlama ve zenginleştirme :%24 oranında P2O5 içeren konsantre fosfat üretilmektedir. Fosfarik asit üretiminde kullanılmaktadır.2880t/gün üretim yapmaktadır.
AKIŞ
Mardin Mazıdağı bölgesinde yer alan %19 P2O5 içerikli tüvenan(ham) fosfat cevheri Maden sahasından kamyonlarla taşınıp birincil kırıcıda belirli boyutta(140mm) küçülme işlemi yapıldıktan sonra otojen değirmende öğütme işlemi yapılır.Öğütme işleminden sonra 2 farklı yerde +10 mm ve -10 +1 mm atık olarak ayırma işlemi yapılır.(-1 mm)’lik ürün %24 (P2O5) içeren Konsantre fosfat ürün üretilmektedir.Elde edilen ürün tikinerde çöktürme ve belirli bir katı oranına(%65) getirdikten sonra ,fosforik asit tesisi için hazır ürün olarak atak tankına besleme yapılmaktadır.